Khoon Ke Sohile Gaviaih Nanak

“ਖੂਨ ਕੇ ਸੋਹਿਲੇ – ਗਾਵੀਅਹਿ ਨਾਨਕ” ਇੱਕ ਦਸਤਾਵੇਜੀ ਨਾਵਲ ਹੈ ਜੋ 1984 ਵਿਚ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ (ਗੋਲਡਨ ਟੈਂਪਲ) ‘ਤੇ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਦੀ ਸੱਚੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਵਲ ਸਿਰਫ਼ ਇਤਿਹਾਸਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ, ਬਲਕਿ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਦੁੱਖ, ਬੇਬਸੀ, ਅਤੇ ਜੁਲਮਾਂ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਵੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਨੇ ਇਸ ਰਚਨਾ ਰਾਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ, ਜੋ ਆਦਿ-ਸਚ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੀ, ਗੋਲੀਆਂ ਦੀ ਬਰਸਾਤ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੀ ਭੇਂਟ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ। ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜੋ ਲਹੂ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਗੀਤ ਬਣ ਗਏ।
ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਸੱਚ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਸੱਚ ਜੋ ਰੱਜਿਆਂ-ਰੱਜਿਆਂ ਵੀ ਪਿਆਸਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਲਿਖਤ ਹੈ ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦਿਲ ਨੂੰ ਛੂੰਹਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਮਾਜਿਕ ਅਨੁਭੂਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜਗਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਨਾਵਲ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਸੱਚਾਈ ਨਾਲ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਸੋਚਣ ਤੇ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ – ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਅਤੀਤ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਯਾਦ ਕਰੀਏ ਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਕੀ ਸਿੱਖੀਏ।