-25%
Toolbox for Assessment of Clinical Competence
₹250.00
Tejinder Singh, MD, DNB, M Sc (HPE), MA (Distance Education), PG Diploma in Higher Education, Diploma in Training and Development, FAMS and FIAP; is NAMS Emeritus Professor, and Chair Professor, Center for Health Professions Education, Adesh University, Bathinda. Founder Director of CMCL-FAIMER Regional Institute, he was National Convener and Consultant for the Advance Course in Medical Education run by Medical Council of India and member of Expert Group for competency-based curriculum and Curriculum Implementation Support Program. He has been awarded Dr B C Roy National Award; National Board of Examinations Eminent Alumnus Award; IMA Medical Education and Research Award for Young Graduates and Lifetime Achievement Award in addition to numerous other awards, prizes, medals and Fellowships. He has delivered numerous Orations and Keynote addresses, in India and abroad. Author/Editor of 5 books, 75 chapters and 320 papers with H index of 28, he can be contacted at [email protected]
Rajiv Mahajan, MD (Pharmacology), Ph.D (Health Professions Education), Dip Clin Res, FIMSA, ACME, CMCL-FAIMER Fellow is Principal, Adesh Institute of Medical Sciences & Research (AIMSR), Bathinda. He did his Advance Course in Medical Education (ACME) in 2014 and is a fellow of Foundation for Advancement in International Medical Education and Research, (CMCL-FAIMER). He has authored 4 books, 20 chapters, and over 130 papers, with H Index of 21. He was awarded Dr. Krishan Kumar Mishra Memorial Oration Award for Academic Leadership in 2022 by Andhra Pradesh State Medical Education Society. He is Editor in Chief of two indexed journals – International Journal of Applied and Basic Medical Research, and Adesh University Journal of Medical Sciences and Research. He is Dean Academic Affairs of Adesh University. He was awarded his PhD in Health Professions Education for his research work in the field of professional identity formation of medical educators. He can be contacted at [email protected] .
Toolbox for Assessment of Clinical Competence
₹250.00
Tejinder Singh, MD, DNB, M Sc (HPE), MA (Distance Education), PG Diploma in Higher Education, Diploma in Training and Development, FAMS and FIAP; is NAMS Emeritus Professor, and Chair Professor, Center for Health Professions Education, Adesh University, Bathinda. Founder Director of CMCL-FAIMER Regional Institute, he was National Convener and Consultant for the Advance Course in Medical Education run by Medical Council of India and member of Expert Group for competency-based curriculum and Curriculum Implementation Support Program. He has been awarded Dr B C Roy National Award; National Board of Examinations Eminent Alumnus Award; IMA Medical Education and Research Award for Young Graduates and Lifetime Achievement Award in addition to numerous other awards, prizes, medals and Fellowships. He has delivered numerous Orations and Keynote addresses, in India and abroad. Author/Editor of 5 books, 75 chapters and 320 papers with H index of 28, he can be contacted at [email protected]
Rajiv Mahajan, MD (Pharmacology), Ph.D (Health Professions Education), Dip Clin Res, FIMSA, ACME, CMCL-FAIMER Fellow is Principal, Adesh Institute of Medical Sciences & Research (AIMSR), Bathinda. He did his Advance Course in Medical Education (ACME) in 2014 and is a fellow of Foundation for Advancement in International Medical Education and Research, (CMCL-FAIMER). He has authored 4 books, 20 chapters, and over 130 papers, with H Index of 21. He was awarded Dr. Krishan Kumar Mishra Memorial Oration Award for Academic Leadership in 2022 by Andhra Pradesh State Medical Education Society. He is Editor in Chief of two indexed journals – International Journal of Applied and Basic Medical Research, and Adesh University Journal of Medical Sciences and Research. He is Dean Academic Affairs of Adesh University. He was awarded his PhD in Health Professions Education for his research work in the field of professional identity formation of medical educators. He can be contacted at [email protected] .
Chidhian Di Maran
₹200.00
Shiv Kumar Birha Da Sultan Jeevan, Kala Te Yaddan
₹200.00
ਗੀਤਕਾਰੀ, ਲੋਕ ਬੋਲੀ, ਸੁੰਦਰ ਬਿੰਬ ਅਤੇ ਗਾਇਕੀ _ਕੀ ਉਹਦੀ ਅਜ਼ਮਤ ਇਥੇ ਤਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਹੈ? ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਸੋਜ਼! ਚੈਖ਼ੋਵ ਨੇ ਕਦੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, ‘ਸੁੰਦਰ ਆਵਾਜ਼ ਤਾਂ ਗਰਾਮੋਫ਼ੋਨ ’ਚ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਉਸ ਵਿਚ ਇਨਸਾਨੀ ਅਹਿਸਾਸ ਤੇ ਧੜਕਣ ਨਹੀਂ।’ ਇਹ ਜਜ਼ਬਾ ਸ਼ਿਵ ਅੰਦਰ ਠਾਠਾਂ ਮਾਰਦਾ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਪਿਆਰ ਹੈ, ਜੋ ਸਰਵਵਿਆਪਕ ਹੈ। ਪਿਆਰ ਵਿਚ ਵਿਯੋਗ ਸਭ ਤੋਂ ਉਪਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦੈ। ਇਕੱਲੇ ਵਿਯੋਗ-ਸੰਜੋਗ ਦੀ ਗੱਲ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਉਸਦੀ ਕਾਵਿ ਕਲਾ ਏਨੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਾ ਗਿਣੀ ਜਾਂਦੀ, ਜੇ ਇਸ ਵਿਚ ਪ੍ਰਿਤੀ, ਸੰਸਿਤੀ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਵਿਰਾਟ ਰੂਪ ਵਿਚ ਦਰਸ਼ਨ ਨਾ ਹੁੰਦੇ। ਉਹ ਸਾਡੀਆਂ ਰਸਮਾਂ-ਰੀਤਾਂ, ਮੇਲਿਆਂ-ਮਸਾਵਿਆਂ, ਤਿਥਾਂ-ਤਿਓਹਾਰਾਂ, ਰੁੱਤਾਂ, ਗਹਿਣਿਆਂ, ਸੱਪਾਂ, ਰੁੱਖਾਂ, ਰੱਖਾਂ, ਬਾਗ-ਬਗੀਚਿਆਂ ਅਤੇ ਸਰਾਂ-ਸਰਵਰਾਂ ਦਾ ਬਿਆਨ ਏਨੇ ਸਹਿਜ ਨਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਤੇ ਰੁੱਖ ਇਕ ਜਾਨ ਹੋ ਕੇ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦੇ ਨੇ। ਮੇਰੇ ਖ਼ਿਆਲ ਵਿਚ ਵਾਰਸ ਸ਼ਾਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੰਝ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਿਅਰ ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ’ਤੇ ਐਨ ਢੁਕਦਾ ਹੈ :
‘ਹਮ ਸੇ ਬੜ੍ਹ ਕਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੇ ਕੌਨ ਕਰਤਾ ਹੈ ਪਿਆਰ,
ਮਰਨੇ ਪੇ ਆ ਜਾਏਂ ਤੋ ਮਰ ਜਾਤੇ ਹੈਂ ਹਮ।’
-ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ
Shiv Kumar Birha Da Sultan Jeevan, Kala Te Yaddan
₹200.00
ਗੀਤਕਾਰੀ, ਲੋਕ ਬੋਲੀ, ਸੁੰਦਰ ਬਿੰਬ ਅਤੇ ਗਾਇਕੀ _ਕੀ ਉਹਦੀ ਅਜ਼ਮਤ ਇਥੇ ਤਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਹੈ? ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਸੋਜ਼! ਚੈਖ਼ੋਵ ਨੇ ਕਦੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, ‘ਸੁੰਦਰ ਆਵਾਜ਼ ਤਾਂ ਗਰਾਮੋਫ਼ੋਨ ’ਚ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਉਸ ਵਿਚ ਇਨਸਾਨੀ ਅਹਿਸਾਸ ਤੇ ਧੜਕਣ ਨਹੀਂ।’ ਇਹ ਜਜ਼ਬਾ ਸ਼ਿਵ ਅੰਦਰ ਠਾਠਾਂ ਮਾਰਦਾ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਪਿਆਰ ਹੈ, ਜੋ ਸਰਵਵਿਆਪਕ ਹੈ। ਪਿਆਰ ਵਿਚ ਵਿਯੋਗ ਸਭ ਤੋਂ ਉਪਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦੈ। ਇਕੱਲੇ ਵਿਯੋਗ-ਸੰਜੋਗ ਦੀ ਗੱਲ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਉਸਦੀ ਕਾਵਿ ਕਲਾ ਏਨੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਾ ਗਿਣੀ ਜਾਂਦੀ, ਜੇ ਇਸ ਵਿਚ ਪ੍ਰਿਤੀ, ਸੰਸਿਤੀ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਵਿਰਾਟ ਰੂਪ ਵਿਚ ਦਰਸ਼ਨ ਨਾ ਹੁੰਦੇ। ਉਹ ਸਾਡੀਆਂ ਰਸਮਾਂ-ਰੀਤਾਂ, ਮੇਲਿਆਂ-ਮਸਾਵਿਆਂ, ਤਿਥਾਂ-ਤਿਓਹਾਰਾਂ, ਰੁੱਤਾਂ, ਗਹਿਣਿਆਂ, ਸੱਪਾਂ, ਰੁੱਖਾਂ, ਰੱਖਾਂ, ਬਾਗ-ਬਗੀਚਿਆਂ ਅਤੇ ਸਰਾਂ-ਸਰਵਰਾਂ ਦਾ ਬਿਆਨ ਏਨੇ ਸਹਿਜ ਨਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਤੇ ਰੁੱਖ ਇਕ ਜਾਨ ਹੋ ਕੇ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦੇ ਨੇ। ਮੇਰੇ ਖ਼ਿਆਲ ਵਿਚ ਵਾਰਸ ਸ਼ਾਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੰਝ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਿਅਰ ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ’ਤੇ ਐਨ ਢੁਕਦਾ ਹੈ :
‘ਹਮ ਸੇ ਬੜ੍ਹ ਕਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੇ ਕੌਨ ਕਰਤਾ ਹੈ ਪਿਆਰ,
ਮਰਨੇ ਪੇ ਆ ਜਾਏਂ ਤੋ ਮਰ ਜਾਤੇ ਹੈਂ ਹਮ।’
-ਮੋਹਨ ਭੰਡਾਰੀ
Mansik Tanao Ton Mukati Paao/ ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਪਾਓ
₹200.00
ਅਜੋਕੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕਾਂ ਹੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਖੜੀਆਂ ਕਰਕੇ ਤਹਿਸ-ਨਹਿਸ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਲੇਕਿਨ ਜੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਲ ਸਮੇਂ ਦੇ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਨਜਿੱਠ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਭਿਆਨਕ ਸਿੱਟਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡਾ. ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬਨੂੜ ਨੇ `ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਪਾਓ` ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖ ਕੇ ਕਾਫ਼ੀ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਕਾਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਰ ਵਰਗ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸਾਬਿਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਕਾਰਜ ਲਈ ਲੇਖਕ ਵਧਾਈ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਹੈ।
Mansik Tanao Ton Mukati Paao/ ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਪਾਓ
₹200.00
ਅਜੋਕੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕਾਂ ਹੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਖੜੀਆਂ ਕਰਕੇ ਤਹਿਸ-ਨਹਿਸ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਲੇਕਿਨ ਜੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਲ ਸਮੇਂ ਦੇ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਨਜਿੱਠ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਭਿਆਨਕ ਸਿੱਟਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡਾ. ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬਨੂੜ ਨੇ `ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਪਾਓ` ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖ ਕੇ ਕਾਫ਼ੀ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਕਾਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਰ ਵਰਗ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸਾਬਿਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਕਾਰਜ ਲਈ ਲੇਖਕ ਵਧਾਈ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਹੈ।
Pari Sultana
₹250.00
Alop Ho Riha Punjabi Virsa-II
₹350.00
ਹਰਕੇਸ਼ ਸਿੰਘ ਕਹਿਲ ਪਿੰਡਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਉਸ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰਖਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨੇ ਹਰੇ ਇਨਕਲਾਬ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਬਚਪਨ ਮਾਣਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਦੀ ਸਰੋਤ ਸਮੱਗਰੀ ਉਸ ਦੇ ਅਨੁਭਵ ਅਤੇ ਸਿਮਰਤੀਆਂ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਬਦਲ ਚੁੱਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਜੀਵਨ ਵਿਚੋਂ ਉਸ ਵਸਤਾਂ ਤੇ ਵਰਤਾਰੇ ਚੁਣੇ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਪਿਛਲੀ ਅੱਧੀ ਸਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਜੀਵਨ ਦਾ ਜੀਵੰਤ ਅੰਗ ਸਨ ਪਰ ਹੁਣ ਵਿਰਸੇ ਦਾ ਅੰਗ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਸ ਨੇ ਫਲ੍ਹਿਆਂ ਨਾਲ ਕਣਕ ਗਾਹੁਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕੰਬਾਈਨਾਂ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਅੱਖੀ ਡਿੱਠਾ ਅਤੇ ਹੱਡੀਂ ਹੰਢਾਇਆ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਸਮਾਜਕ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਆਰਥਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਬੜਾ ਸਾਵੀਂ ਤੇ ਸੰਤੁਲਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੈਂਡੂ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਕਿਰਤ ਕੇਂਦਰਤ ਖੇਤੀ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਮੁਲੱਵਾਨ ਸੀ, ਜੋ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਵਿਰਸੇ ਦੀਆਂ ਮੁੱਲਵਾਨ ਰਵਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਚਿਤਰਨਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇਕ ਸਾਰਥਕ ਕਾਰਜ ਹੈ।
ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਇਸ ਗੱਲ ਵਿਚ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਆਪਣੇ ਵਿਰਾਸਤੀ ਪਿੰਡ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ਾ ਕਰਨਗੇ ਤਾਂ ਉਸ ਪਿੰਡ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨ ਦੇਹੀ ਕਰਨ ਉਸਦੇ ਨਕਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਵਿਚ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਹਵਾਲਾ ਸਰੋਤ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਆਵੇਗੀ। ਮੈਂ ਲੇਖਕ ਦੀ ਇਸ ਘਾਲਣਾ ਦੀ ਸਲਾਹਉਤਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।
-ਡਾ. ਨਾਹਰ ਸਿੰਘ
Alop Ho Riha Punjabi Virsa-II
₹350.00
ਹਰਕੇਸ਼ ਸਿੰਘ ਕਹਿਲ ਪਿੰਡਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਉਸ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰਖਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨੇ ਹਰੇ ਇਨਕਲਾਬ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਬਚਪਨ ਮਾਣਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਦੀ ਸਰੋਤ ਸਮੱਗਰੀ ਉਸ ਦੇ ਅਨੁਭਵ ਅਤੇ ਸਿਮਰਤੀਆਂ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਬਦਲ ਚੁੱਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਜੀਵਨ ਵਿਚੋਂ ਉਸ ਵਸਤਾਂ ਤੇ ਵਰਤਾਰੇ ਚੁਣੇ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਪਿਛਲੀ ਅੱਧੀ ਸਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਜੀਵਨ ਦਾ ਜੀਵੰਤ ਅੰਗ ਸਨ ਪਰ ਹੁਣ ਵਿਰਸੇ ਦਾ ਅੰਗ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਸ ਨੇ ਫਲ੍ਹਿਆਂ ਨਾਲ ਕਣਕ ਗਾਹੁਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕੰਬਾਈਨਾਂ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਅੱਖੀ ਡਿੱਠਾ ਅਤੇ ਹੱਡੀਂ ਹੰਢਾਇਆ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਸਮਾਜਕ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਆਰਥਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਬੜਾ ਸਾਵੀਂ ਤੇ ਸੰਤੁਲਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੈਂਡੂ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਕਿਰਤ ਕੇਂਦਰਤ ਖੇਤੀ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਮੁਲੱਵਾਨ ਸੀ, ਜੋ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਵਿਰਸੇ ਦੀਆਂ ਮੁੱਲਵਾਨ ਰਵਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਚਿਤਰਨਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇਕ ਸਾਰਥਕ ਕਾਰਜ ਹੈ।
ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਇਸ ਗੱਲ ਵਿਚ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਆਪਣੇ ਵਿਰਾਸਤੀ ਪਿੰਡ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ਾ ਕਰਨਗੇ ਤਾਂ ਉਸ ਪਿੰਡ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨ ਦੇਹੀ ਕਰਨ ਉਸਦੇ ਨਕਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਵਿਚ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਹਵਾਲਾ ਸਰੋਤ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਆਵੇਗੀ। ਮੈਂ ਲੇਖਕ ਦੀ ਇਸ ਘਾਲਣਾ ਦੀ ਸਲਾਹਉਤਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।
-ਡਾ. ਨਾਹਰ ਸਿੰਘ
Alop Ho Riha Punjabi Virsa
₹400.00
ਜਦੋਂ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰੰਧਾਵਾਂ ਉਚੇਰੀ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੋਂ ਸੇਵਾ-ਮੁਕਤ ਹੋ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਖੇਤੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਵੀ.ਸੀ. ਲੱਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਕੈਂਪਸ ਵਿਚ ਸਮਾਜਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਲਿਆ। ਐਮ. ਐਸ. ਰੰਧਾਵਾ ਨੇ ਉਥੇ ਉਹ ਸਭ ਕੁਝ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜੋ ਅਲੋਪ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਐਮ. ਐਸ. ਰੰਧਾਵਾ ਦਾ ਇਹ ਕੰਮ ਕਚਕੜੇ ਪਰੋਣ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਇਹ ਕੰਮ ਦਾ ਕਿਤਾਬੀ ਰੂਪ ਮੈਨੂੰ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਪੀ.ਸੀ.ਐਸ. ਅਧਿਕਾਰੀ ਹਰਕੇਸ਼ ਸਿੰਘ ਕਹਿਲ ਦੀ ਰਚਨਾ ‘ਅਲੋਪ ਹੋ ਰਿਹਾ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਰਸਾ’ ਵਿਚ ਮਿਲਿਆ।ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਮੇਰੇ ਮਨ ਵਿਚ ਕਚਕੜੇ ਪਰੋਣ ਵਾਲੇ ਹਰਨਾਲੀਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਜੇ ਪਸੰਦ ਨਾ ਆਵੇ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁੱਸੇ ਲਈ ਮੈਂ ਹਾਜ਼ਰ ਹਾਂ। ਹਾਂ, ਲੈਲਾ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਵਾਲੀ ਅੱਖ ਮਜ਼ਨੂੰ ਦੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ
Harkesh Singh Kehal has extensively dwelt on many such ingredients of the rural life of Punjab which almost half a century ago was the indispensable part of people's daily chores. Entire warp woof of life was woven around these artefacts, but the sweeping changes of the recent years have swept away all the remnants of these objects and symbols. The author fondly remembers them and has tried to make a repertoire for future reference. Apart from this the entire collection makes a sensitive discourse of nostalgia which the old generation sentimentally harbours even today.Dr. Jaspal Singh
Alop Ho Riha Punjabi Virsa
₹400.00
ਜਦੋਂ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰੰਧਾਵਾਂ ਉਚੇਰੀ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੋਂ ਸੇਵਾ-ਮੁਕਤ ਹੋ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਖੇਤੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਵੀ.ਸੀ. ਲੱਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਕੈਂਪਸ ਵਿਚ ਸਮਾਜਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਲਿਆ। ਐਮ. ਐਸ. ਰੰਧਾਵਾ ਨੇ ਉਥੇ ਉਹ ਸਭ ਕੁਝ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜੋ ਅਲੋਪ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਐਮ. ਐਸ. ਰੰਧਾਵਾ ਦਾ ਇਹ ਕੰਮ ਕਚਕੜੇ ਪਰੋਣ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਇਹ ਕੰਮ ਦਾ ਕਿਤਾਬੀ ਰੂਪ ਮੈਨੂੰ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਪੀ.ਸੀ.ਐਸ. ਅਧਿਕਾਰੀ ਹਰਕੇਸ਼ ਸਿੰਘ ਕਹਿਲ ਦੀ ਰਚਨਾ ‘ਅਲੋਪ ਹੋ ਰਿਹਾ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਰਸਾ’ ਵਿਚ ਮਿਲਿਆ।ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਮੇਰੇ ਮਨ ਵਿਚ ਕਚਕੜੇ ਪਰੋਣ ਵਾਲੇ ਹਰਨਾਲੀਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਜੇ ਪਸੰਦ ਨਾ ਆਵੇ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁੱਸੇ ਲਈ ਮੈਂ ਹਾਜ਼ਰ ਹਾਂ। ਹਾਂ, ਲੈਲਾ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਵਾਲੀ ਅੱਖ ਮਜ਼ਨੂੰ ਦੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ
Harkesh Singh Kehal has extensively dwelt on many such ingredients of the rural life of Punjab which almost half a century ago was the indispensable part of people's daily chores. Entire warp woof of life was woven around these artefacts, but the sweeping changes of the recent years have swept away all the remnants of these objects and symbols. The author fondly remembers them and has tried to make a repertoire for future reference. Apart from this the entire collection makes a sensitive discourse of nostalgia which the old generation sentimentally harbours even today.Dr. Jaspal Singh
Sahibzadian Da Shaheedi Safar
₹200.00
‘ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਫ਼ਰ’ ਨੇ ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਵੱਲ ਸਾਡਾ ਸਪਸ਼ਟ ਧਿਆਨ ਦੁਆਇਆ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਇਹ ਕਿ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਫ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਰੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਜਾਂ ਮੁਸਲਿਮ ਕੋਣਾਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਸਦੇ ਸਾਰੇ ਪਾਤਰਾਂ ਵੱਲ ਝਾਤੀ ਮਾਰੋ ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਡੀ ਸਾਂਝੀ ਕਥਾ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਅਨੇਕਾਂ ਸੁਹਿਰਦ ਅਤੇ ਮੌਕਾਪ੍ਰਸਤ ਪਾਤਰ ਹਨ। ਉਹ ਦੋਹਾਂ ਧਰਮਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰਖਦੇ ਹਨ ਪਰ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਜਾਂ ਹਿੰਦੂਆਂ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਹ ਕਥਾ ਜ਼ੁਲਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸਹਿੰਦਿਆਂ ਵੀ ਆਪਣੀ ਅਣਖ ਅਤੇ ਨਾਬਰੀ ਉੱਤੇ ਖਲੋਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਸੇ ਲਈ ਲੇਖਕ ਨੇ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਨੂੰ ਗਨੀ ਖਾਂ ਅਤੇ ਨਬੀ ਖਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਕਰਣ ਉੱਤੇ ਜਾ ਕੇ ਮੁਕਾਇਆ ਹੈ। ਧਰਮ ਦੇ ਮਹਾਂ-ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਦਿਆਂ ਵੀ ਉਸਦੀ ਸੰਕੀਰਣਤਾ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਿਆ ਜਾਵੇ, ਇਹ ਇਤਿਹਾਸ ਉਸਦੀ ਸਰਵੋਤਮ ਮਿਸਾਲ ਹੈ। ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿਆਮੀਆਂ ਨੇ ਦੂਸਰੀ ਗੱਲ ਅੱਲਾ ਯਾਰ ਖਾਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਤਕ ਪੁਚਾਉਣੀ ਚਾਹੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਾ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਸਿੱਖੀ ਦੀਆਂ ਨੀਹਾਂ ਏਨੀਆਂ ਡੂੰਘੀਆਂ ਨਾ ਹੁੰਦੀਆਂ, ਅਸੀਂ ਮਾੜੇ ਮੋਟੇ ਭੁਚਾਲੀ ਝਟਕਿਆਂ ਨਾਲ ਹੀ ਉੱਖੜ ਗਏ ਹੁੰਦੇ।
Sahibzadian Da Shaheedi Safar
₹200.00
‘ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਫ਼ਰ’ ਨੇ ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਵੱਲ ਸਾਡਾ ਸਪਸ਼ਟ ਧਿਆਨ ਦੁਆਇਆ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਇਹ ਕਿ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਫ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਰੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਜਾਂ ਮੁਸਲਿਮ ਕੋਣਾਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਸਦੇ ਸਾਰੇ ਪਾਤਰਾਂ ਵੱਲ ਝਾਤੀ ਮਾਰੋ ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਡੀ ਸਾਂਝੀ ਕਥਾ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਅਨੇਕਾਂ ਸੁਹਿਰਦ ਅਤੇ ਮੌਕਾਪ੍ਰਸਤ ਪਾਤਰ ਹਨ। ਉਹ ਦੋਹਾਂ ਧਰਮਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰਖਦੇ ਹਨ ਪਰ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਜਾਂ ਹਿੰਦੂਆਂ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਹ ਕਥਾ ਜ਼ੁਲਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸਹਿੰਦਿਆਂ ਵੀ ਆਪਣੀ ਅਣਖ ਅਤੇ ਨਾਬਰੀ ਉੱਤੇ ਖਲੋਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਸੇ ਲਈ ਲੇਖਕ ਨੇ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਨੂੰ ਗਨੀ ਖਾਂ ਅਤੇ ਨਬੀ ਖਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਕਰਣ ਉੱਤੇ ਜਾ ਕੇ ਮੁਕਾਇਆ ਹੈ। ਧਰਮ ਦੇ ਮਹਾਂ-ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਦਿਆਂ ਵੀ ਉਸਦੀ ਸੰਕੀਰਣਤਾ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਿਆ ਜਾਵੇ, ਇਹ ਇਤਿਹਾਸ ਉਸਦੀ ਸਰਵੋਤਮ ਮਿਸਾਲ ਹੈ। ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿਆਮੀਆਂ ਨੇ ਦੂਸਰੀ ਗੱਲ ਅੱਲਾ ਯਾਰ ਖਾਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਤਕ ਪੁਚਾਉਣੀ ਚਾਹੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਾ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਸਿੱਖੀ ਦੀਆਂ ਨੀਹਾਂ ਏਨੀਆਂ ਡੂੰਘੀਆਂ ਨਾ ਹੁੰਦੀਆਂ, ਅਸੀਂ ਮਾੜੇ ਮੋਟੇ ਭੁਚਾਲੀ ਝਟਕਿਆਂ ਨਾਲ ਹੀ ਉੱਖੜ ਗਏ ਹੁੰਦੇ।
Mountbatten Te Bharat Di Vand
₹300.00
ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਸਮਿਆਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੁਪਤ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਪੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਮਾਊਂਟਬੈਟਨ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਰਿਕਾਰਡ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀ ਨਿੱਜੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿੱਚ ਸਨ ਤੇ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਨਾਲ ਹੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜਨਤਕ ਹੋਏ। ਨਿੱਜੀ ਤੇ ਗੁਪਤ ਰਿਕਾਰਡ ਛਾਪਣ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਣੀ ਦੀ ਸਪੈਸ਼ਲ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਲੈਣੀ ਪਈ, ਦੇਖੋ! ਇਹ ਕਿੰਨੇ ਖ਼ਾਸ ਤੇ ਗੁਪਤ ਹੋਣਗੇ, ਪਰ ਫੇਰ ਵੀ ਪੂਰਾ ਰਿਕਾਰਡ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤੁਸੀਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਵਕਤ ਦੇਖੋਗੇ ਕਿ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਤੇ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹੀ ਟੁੱਟਵੀਂ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੈਰ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਨੰਬਰਿੰਗ ਵੀ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਟੁੱਟਵੀਂ ਹੈ, ਲਗਾਤਾਰਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸੋ ਜ਼ਾਹਰ ਹੈ ਉਹ ਕੁਝ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੁਪਤ ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਛਾਪਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ।
ਇਹ ਮਹਿਜ਼ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੀ ਕਿਤਾਬ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਪੜ੍ਹਦੇ ਵਕਤ ਸਾਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਵਾਉੁਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਜ਼ਾਲਮਾਨਾ ਮਜ਼ਾਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਕਿਵੇਂ ਸਾਡੇ ਲੀਡਰ ਕਿਵੇਂ ਆਪਣੀਆਂ ਹੀ ਇੱਛਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਉਲਝ ਕੇ ਅੰਗਰੇਜ਼-ਨੀਤੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਏ ਤੇ ਭੁਗਤਣਾ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆ। ਇਹ ਅਜੀਬ ਤੇ ਗ਼ਲਤ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਨਾ ਭਰਨ ਵਾਲੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਦੇ ਗਿਆ। ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਇਕੱਠੇ ਵਸਦੇ-ਰਸਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਫ਼ਰਤ ਦੀ ਭੱਠੀ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਗਿਆ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਇਤਿਹਾਸ ਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਸਲੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਹਨ।
Mountbatten Te Bharat Di Vand
₹300.00
ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਸਮਿਆਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੁਪਤ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਪੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਮਾਊਂਟਬੈਟਨ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਰਿਕਾਰਡ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀ ਨਿੱਜੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿੱਚ ਸਨ ਤੇ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਨਾਲ ਹੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜਨਤਕ ਹੋਏ। ਨਿੱਜੀ ਤੇ ਗੁਪਤ ਰਿਕਾਰਡ ਛਾਪਣ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਣੀ ਦੀ ਸਪੈਸ਼ਲ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਲੈਣੀ ਪਈ, ਦੇਖੋ! ਇਹ ਕਿੰਨੇ ਖ਼ਾਸ ਤੇ ਗੁਪਤ ਹੋਣਗੇ, ਪਰ ਫੇਰ ਵੀ ਪੂਰਾ ਰਿਕਾਰਡ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤੁਸੀਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਵਕਤ ਦੇਖੋਗੇ ਕਿ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਤੇ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹੀ ਟੁੱਟਵੀਂ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੈਰ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਨੰਬਰਿੰਗ ਵੀ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਟੁੱਟਵੀਂ ਹੈ, ਲਗਾਤਾਰਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸੋ ਜ਼ਾਹਰ ਹੈ ਉਹ ਕੁਝ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੁਪਤ ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਛਾਪਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ।
ਇਹ ਮਹਿਜ਼ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੀ ਕਿਤਾਬ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਪੜ੍ਹਦੇ ਵਕਤ ਸਾਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਵਾਉੁਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਜ਼ਾਲਮਾਨਾ ਮਜ਼ਾਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਕਿਵੇਂ ਸਾਡੇ ਲੀਡਰ ਕਿਵੇਂ ਆਪਣੀਆਂ ਹੀ ਇੱਛਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਉਲਝ ਕੇ ਅੰਗਰੇਜ਼-ਨੀਤੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਏ ਤੇ ਭੁਗਤਣਾ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆ। ਇਹ ਅਜੀਬ ਤੇ ਗ਼ਲਤ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਨਾ ਭਰਨ ਵਾਲੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਦੇ ਗਿਆ। ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਇਕੱਠੇ ਵਸਦੇ-ਰਸਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਫ਼ਰਤ ਦੀ ਭੱਠੀ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਗਿਆ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਇਤਿਹਾਸ ਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਸਲੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਹਨ।
Nikian Gallan Vadde Sitte
₹200.00